Yaz sıcakları yla birlikte enerjimiz artsa da sağlık açısından riskler de artıyor. İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Meltem Batmacı, güneş çarpmasından klima kullanımına, beslenmeden spor saatlerine kadar yaz sıcaklarında dikkat edilmesi gereken 8 önemli kuralı anlattı.
Tehlikeli saatlere dikkat edin
Yaz sıcakları herkesi etkiliyor ama yaşlılar, çocuklar, hamileler ve kronik hastalığı olanlar çok daha fazla savunmasız kalıyor. Güneş ışınlarının yeryüzüne en dik geldiği özellikle 11:00-16:00 saatleri arasında güneşe çıkmaktan kaçınmanız gerekiyor. Evinizi serin tutmak için güneşlik ve perdeleri kapatın, ortamı sık sık havalandırın, mümkünse dışarıda yapılması gereken işleri sabah erken ya da akşam saatlerine bırakın.
Klimaya doğrudan maruz kalmayın
Yaz aylarının bunaltıcı sıcaklarında imdadımıza yetişen klimaların doğru kullanılması da çok önemli. Zira, klimalar hatalı kullanıldıklarında hasta edebiliyor. Klimaların dikkatli kullanılması gerekiyor. Klimaya doğrudan maruz kalmayın, terliyken önünde oturmayın, ortamı aşırı soğutmayın, vücut ısınız yüksekken bir anda soğuk ortama geçmeyin. Ayrıca klima temizliğini düzenli olarak yaptırın. Aksi takdirde bilinçsiz klima kullanımının yol açtığı üst solunum yolu enfeksiyonları başta olmak üzere, bir çeşit akciğer enfeksiyonu olan lejyoner hastalığı gibi bazı hastalıklar ortaya çıkabiliyor.
“Çay ve kahve suyun yerini tutar” hatasına düşmeyin!
Yazın vücut, terleme ve buharlaşma yoluyla hızla sıvı kaybediyor. Bu yüzden, vücut ağrılığınıza, yaşınıza, varsa eşlik eden hastalıklarınıza, cinsiyetinize, çalıştığınız iş ve yaptığınız spora bağlı olarak, kabaca her gün 2-3 litre su içmeniz çok önemli.
Bu günlük içilecek olan su miktarı, bahsedilen faktörlerle kişiden kişiye değişebiliyor. Çay, kahve ya da meşrubat, suyun yerini tutmadığı gibi vücutta su kaybını daha da artıracağından böyle bir hataya düşmeyin. Maden suyu, kaybedilen mineralleri yerine koymak için güzel bir seçenek olabiliyor, ancak onun da fazlası mineral dengesizliklerine neden olabileceği için fazla tüketmemek gerekiyor. Vücut ısınızı dengelemek amacıyla çok soğuk ve buzlu içeceklerden uzak durmanız da önem taşıyor.
Hafif ve ferah öğünler tercih edin
Sıcak havalarda ağır ve yağlı yemekler vücutta ısıyı artırıyor ve sindirimi zorlaştırıyor. Bu nedenle, yaz aylarında sebze ağırlıklı, az yağlı ve bol su içeren yemekleri tercih edin. Porsiyonları küçültmek, sık ama hafif öğünlerle beslenmek hem serinlik hem de sindirim rahatlığı sağlıyor. Her fazla kalorinin vücutta ekstra ısı üretimine neden olduğunu da unutmayın.
Güneşe karşı koruyucu kalkan oluşturun
Güneş çarpmasından korunmak için güneş ışınlarını daha fazla çeken siyah, dar ve sentetik kıyafetler yerine; açık renkli, ferah ve pamuklu giysileri tercih edin. Koruyucu kremlerin sadece plajda değil, günlük yaşamda da kullanılması gerekiyor.
Geniş kenarlı şapka, UV ışınlarından koruyan güneş gözlüğü ve güneş koruyucu krem kullanın. Hatta UV korumalı giysiler de güneşe fazlaca maruz kalınan saatlerde uygun olabilir. Özellikle benleri ya da cilt hastalığı olanların ve açık tenli kişilerin, hipertansiyon ya da kalp hastalığı olanların güneşten korunmaları çok daha kritik bir rol oynuyor.
Spor yaparken bu hataya düşmeyin!
Spor yapmak sağlığımız için faydalı olsa da güneşin yakıcı etkisinden kaçınmak amacıyla zamanlamaya dikkat edin. Gün içinde yoğun efor yerine, güneş ışınlarının yeryüzüne dik gelmediği saatlerde, örneğin sabahları yürüyüş, akşam saatlerinde yüzme gibi aktiviteleri tercih edin. Zira, öğle saatlerinde aşırı efor sarf etmek sıcak çarpmasına neden olabiliyor. Terlemeyle kaybedilen suyu yerine koymaya özen gösterin. Ayrıca aşırı egzersizin, vücudun susuz kalması ve sıcakla birleştiğinde çarpıntı ile bayılmalara yol açabileceğini unutmayın.
Günde birkaç kez ılık suyla duş alın
Günde birkaç kez ılık suyla duş almak hem cildi rahatlatıyor hem de vücut ısısını dengeliyor. Duş alma imkanınız yoksa ellerinizi, ayaklarınızı, yüzünüzü ve ensenizi soğuk suyla yıkamanız hızlı bir serinleme sağlıyor. Ayrıca nemli bir bezle bilek ve ense bölgenize hafif tampon yapmanız da ani sıcak basmalarını hafifletebiliyor.
Park halindeki araçlar yaşamsal tehlike oluşturuyor
Yaz aylarında kapalı araçlar; çocuklar, yaşlılar ve hayvanlar için hayati tehlike oluşturuyor. Zira, güneş altında bırakılan araçların içleri dakikalar içinde 50°C’ye çıkabiliyor, camları hafif aralamak bile ısıyı düşürmeye yetmiyor. Bu nedenle, hiçbir canlıyı, havasız bir araç içinde yalnız başına bırakmayın, araca binmeden önce iç ortamı mutlaka havalandırın.
Halsizlik ve bulantı güneş çarpmasının habercisi!
Aşırı sıcaklar ve kavurucu güneş nedeniyle güneş çarpmasının sık yaşandığına işaret eden İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Meltem Batmacı, sözlerini şöyle sonlandırıyor: “Güneş çarpması; halsizlik, bulantı, görme değişiklikleri, baş ağrısı, baş dönmesi, uyku hali ve kendini kötü hissetme gibi belirtilerle sinyal veriyor. Böyle bir durumda, kişiyi hemen serin, hava akımı olan ve gölgeli bir ortama almanız, giysilerini gevşetmeniz, vücudunu soğutmaya çalışmanız gerekiyor. Bilinci kapalı ve şuuru dalgalı ise mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna götürmelisiniz.
Ayrıca bilincin kapalı olması halinde kesinlikle su içirmeye çalışmayın, aksi halde tamamen iyi niyetle içirmeye zorladığınız su, kişide ciddi akciğer enfeksiyonlarına, solunumun tamamen durmasına neden olabiliyor. Bilinç kaybı zaten ciddi bir durumdur, evde asla kendi başınıza çözmeye çalışıp, zaman kaybetmeyin.”
