Genetik sorunların yanı sıra bazen uzun süre emzik ya da biberon kullanma, süt dişi kayıpları, parmak emme ve tırnak yeme gibi alışkanlıklar da ortodontik bozukluklar a sebep olabiliyor. Ortodonti Uzmanı Dt. Duygu Güneş, bu konudaki en güncel tedavi yaklaşımlarını anlatırken, tedavide geç kalınmaması gerektiğini de özellikle vurguluyor.
Çapraşık diş ve uyumsuz çene sorunlarını teşhis eden, önlemeye çalışan ve tedavi eden ortodonti, temel olarak ağız bölümünün sağlıklı kapanmasını hedefleyen bir disiplin. Bu da düzgün sıralanmış dişlerin karşı çenedeki dişlerle uyumlu olmasıyla mümkün. İyi bir kapanış önemli, çünkü bu; ısırma, çiğneme ve konuşmayı kolaylaştıran en önemli faktör. Bu sayede genel sağlığın da iyileşmesi destekleniyor ve kişinin özgüveni artıyor.
Ortodontik bozuklukların olabildiğince erken tedavi edilmesinin öneminin altını çizen Dt. Güneş, basit bir aparey kullanımıyla, kötü yönde ilerleyecek iskeletsel bir bozukluğun da önüne geçilmesinin mümkün olduğunu söylüyor. Dt. Güneş, tedavi yöntemi seçiminde hastanın yaşına göre karar verildiğini, bazı durumlarda ise ortodonti ile cerrahi iş birliğinin gerektiğini belirtiyor.
Tel tedavisi olarak da bilinen ve ortodontide en yaygın kullanılan braket ya da diş teli, sabit ortodontik apareylerdir. Metal ya da seramik materyallerden üretilen bu malzemeler kapaklı ya da kapaksız olabilmekte. Dişlerin üzerine yapışan ve braket olarak da adlandırılan tutucu parçalar ile bu parçaların içinden geçen ince diş tellerinden (ark teli) oluşur.
Şeffaf plaklar, diş hekimi tarafından kişiye uygun şekilde planlanarak üretilir. Neredeyse hiç görünmezler ki, bu da yönteme estetik bir avantaj kazandırır. Yemek yerken ve diş fırçalarken çıkarılabilir. Ağız içinde tel veya braket olmadığı için daha konforludur. Ancak her gün en az 20 saat takılması gerekir.
Ağızda tutuculuğu kroşeler yardımıyla sağlanan, dişlere yapıştırılmadan kullanılan, hasta tarafından kolaylıkla takılıp çıkarılabilen apareylerdir. Üst veya alt çene kavsi dişsel olarak genişletilebilir, çapraz kapanan dişler varsa doğal konumlarına getirilebilir. Bazı dil itimi veya yanlış yutkunma gibi alışkanlıklar da yine bu apareylerle düzeltilebilir.
Sıklıkla alt çenenin geride olduğu durumlarda, iskeletsel bir onarım istendiği zaman kullanılan bu yöntem, sabit diş tellerinin üzerine takılan, alt çeneden üst çeneye uzanan minik pistonlar şeklindedir. Ağız dışından görünmezler ve hasta kendisi çıkaramaz.
Ağız dışından destek alan bir ortodontik tedavi yöntemidir. Hem dişleri hareket ettirmek amaçlı hem de çenelerin gelişiminin yönlendirilmesinde kullanılabilir. Toplumda “yüz maskesi” ya da “enselik” isimleriyle de bilinir. Alt çenenin küçük, büyük veya kombinasyonları gibi iskeletsel bozuklukların tedavileri için tercih edilir.
