Türkiye’de kronik hastalık kontrolünün alarm verdiğini gösteren veriler, sağlık alanında yeni bir ulusal hareketi beraberinde getirdi. Ateroskleroz Derneği, Avrasya Kalp Yetersizliği Derneği, Dahiliye Uzmanları Derneği, İç Hastalıkları Uzmanlık Eğitim Araştırma Derneği ve Kardiyovasküler Akademi Derneği’nin de dâhil olduğu toplam 14 uzmanlık derneği, hipertansiyon ve tip 2 diyabet başta olmak üzere kronik hastalıklarda tedaviye uyumu artırmak için güçlerini birleştirdi.
Dernekler tarafından yayımlanan ortak deklarasyonda, toplum sağlığını korumak, komplikasyonları azaltmak ve sağlık sisteminin üzerindeki yükü hafifletmek amacıyla ortak bir irade ile hareket edildiği vurgulandı. Açıklamada, Türkiye’nin gelecekte daha sağlıklı bir nesle kavuşabilmesi için tüm sağlık profesyonellerinin, kamu kurum ve kuruluşlarının kronik hastalık yönetimi konusunda daha etkin bilgilendirilmesi gerektiği ifade edildi.
Bilimsel veriler, Türkiye’de kronik hastalık yönetiminin istenen düzeyde olmadığını gösteriyor.
• Hipertansiyon tedavisinde hedefe ulaşma oranı yalnızca %22,2.
• Tip 2 diyabette kontrol oranı ise %36,7 seviyesinde.
Bu oranlar, hastaların tedaviye erişimi olsa bile hedeflenen kontrolün sağlanamadığını ve bunun komplikasyon risklerini artırdığını ortaya koyuyor.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, kronik hastalıklarda tedaviye uyum, sağlık sonuçlarını belirleyen en kritik faktörlerden biri olarak öne çıkıyor. Global çalışmalar:
• Kronik hastalığı olan her 2 kişiden 1’inin tedaviye uyumsuz olduğunu,
• Düşük uyumun kalp-damar hastalıklarını, felci, böbrek yetmezliğini ve erken ölümü artırdığını,
• OECD ülkelerinde tedaviye uyumun yükselmesinin ölüm oranlarını %21 azaltabileceğini,
• Yüksek uyumun Avrupa’da yıllık 125 milyar avro tasarruf sağlayabileceğini kanıtladı.
Türkiye’de ise durum daha kritik:
• Hipertansiyon tedavisine başlayan hastaların yarısı ilk yıl içinde tedaviyi bırakıyor.
• Diyabet hastalarında uyumsuzluk komplikasyonları artırıyor.
• Düşük uyum nedeniyle hastaneye yatışlar %20’ye kadar yükseliyor.
14 derneğin ortak girişimi olan proje, tedaviye uyum oranını artırarak bu tabloyu tersine çevirmeyi hedefliyor. Program dört temel başlıkta ilerleyecek:
Hekim Eğitimleri ve Rehberlik
– Bilimsel rehber eğitimleri
– E-learning modülleri
– Webinarlar
– Hasta iletişimi odaklı eğitimler
Hastalarda Tedaviye Uyumun Artırılması
– “Uyum elçileri”
– İlaç hatırlatma uygulamaları
– Kişiye özel materyaller
– Dijital takip araçları
Toplumsal Farkındalık Kampanyaları
– Dünya Tedaviye Uyum Günü etkinlikleri
– Kamu spotları
– Influencer iş birlikleri
– Halk taramaları
Sağlık Sisteminde Optimizasyon
– Kullanılmayan ilaç oranının azaltılması
– İyi uygulama örneklerinin yaygınlaştırılması
Başarıya ulaşması halinde proje ile:
• Hipertansiyon ve diyabet kontrol oranlarının önemli ölçüde artması,
• Kalp krizi, felç ve böbrek yetmezliği gibi komplikasyonlarda belirgin düşüş sağlanması,
• Ülke genelinde erken ölüm oranlarında %20’nin üzerinde azalma,
• Milyarlarca liralık sağlık harcaması tasarrufu hedefleniyor.
